Zastanawiasz się, czy potrzebujesz zgody na publikację zdjęcia modelki, która pozowała na twojej sesji? A może chcesz zamieścić fotografię celebryty w artykule, ale nie masz pewności, czy jest to legalne? Niezależnie od intencji, z tego artykułu dowiesz się wszystkiego o wizerunku i jego rozpowszechnianiu w mediach. Przeczytaj, kiedy musisz mieć zgodę na publikację, a kiedy nie jest ona wymagana!
Internet zewsząd zasypuje nas zdjęciami - oglądamy wakacje znajomych na Facebooku, czytamy artykuł o Jennifer Lopez, podziwiając jej kreacje, przeglądamy fotografie modelek na stronach internetowych i w portfolio artystów. A nie każdy wie, że wizerunek jest chroniony przez polski kodeks cywilny i karny, a także ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Musisz wiedzieć, że zgodnie z art. 23 kodeksu cywilnego, wizerunek jest jednym z dóbr osobistych każdego człowieka, więc podlega ochronie. Potwierdza to również prawo autorskie, w art. 81 jasno sprecyzowano, że osoba trzecia, jeśli chce rozpowszechniać wizerunek, musi otrzymać zezwolenie od fotografowanej przez nią osoby. Poza tym fotografowany musi je wyrazić jednoznacznie i wprost, aby nie było żadnych wątpliwości co do jego zgody.
Czym dokładnie jest wizerunek? Zgodnie z definicją to dostrzegalne, fizyczne cechy człowieka, które składają się na jego wygląd. Wizerunek można rozpowszechniać na portrecie malarskim, fotografiach, wszelkich utworach audiowizualnych na przykład w filmie czy reklamie, a nawet w formie karykatury. Nie jest nim jednak forma literacka na przykład wierny opis wyglądu.
Przeczytaj też: Akty i nagość zakryta - przemyśl, nim zdecydujesz
fot. 123RF/Picsel
Teraz już wiesz, czym jest wizerunek, masz też świadomość, że jest chroniony wieloma przepisami w kodeksie cywilnym, kodeksie karnym, ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Najważniejsze pytanie brzmi - kiedy potrzebujesz pozwolenia na rozpowszechnianie wizerunku?
Na jakie zdjęcia nie trzeba mieć zgody?
W jakich przypadkach nie jest ci potrzebna zgoda osoby przedstawianej na zdjęciu, gdy chcesz rozpowszechnić jej wizerunek na przykład w internecie? Są 3 sytuacje, w których nie musisz otrzymać zgody.
Osoba powszechnie znana
Jeśli fotografujesz rozpoznawalną osobę, np. celebrytkę lub polityka, wówczas nie potrzebujesz zgody na publikację zdjęć. Dotyczy to zatem osób pełniących funkcję publiczną. Teraz już wiesz, dlaczego paparrazi mają tak dużą swobodę działania, a my oglądamy mnóstwo niekorzystnych zdjęć gwiazd bez makijażu lub w wyciągniętych dresach.
Osoba stanowiąca szczegół całości
Jeśli fotografujesz zgromadzenie, np. publiczną imprezę, stacjonarne warsztaty, park pełen ludzi, wówczas nie potrzebujesz pozwolenia fotografowanych, ponieważ stanowią oni tło. Wizerunek buduje jedynie element „akcydentalny lub akcesoryjny". Jeśli jednak wykadrujesz daną osobę lub w jakiś sposób wyszczególnisz jej sylwetkę i stanie się ona głównym akcentem na zdjęciu, takie praktyki już wymagają pozwolenia na publikację.
Osoba, która otrzymała zapłatę za pozowanie
Ta część zainteresuje wszystkich fotografów, którzy pracują z modelkami i modelami. Jeśli zapłacisz osobie pozującej wynagrodzenie za uczestnictwo w sesji i nie otrzymasz wyraźnego, dosadnego sprzeciwu na rozpowszechnianie wizerunku, wówczas masz prawo do publikacji fotografii. Tak więc zapłata za pozowanie oznacza zgodę na rozpowszechnianie wizerunku.
Przeczytaj też: Propozycje współpracy w sieci. Jak nie dać się oszukać?
Co grozi za rozpowszechnianie wizerunku bez zgody?
Jeśli jednak planujesz opublikować na przykład zdjęcie swojego pracownika, który promuje produkt firmowy, wówczas potrzebujesz jego zgody. Fotografowany może udzielić jej w dowolnej formie, pisemnie lub ustnie, ale koniecznie w wyraźny i jednoznaczny sposób.
A co w przypadku rozpowszechnienia wizerunku innej osoby bez jej zgody? W praktyce konsekwencji jest wiele, nie zawsze przyjmują identyczną postać, ale często należą do nich: konieczność zapłacenia odszkodowania, zadośćuczynienia lub przekazania określonej kwoty na cel społeczny.
Ile wynosi kara za rozpowszechnianie wizerunku bez zgody? Nie ma jednej, określonej kwoty. Składają się na nią skala i stopień poniesionej krzywdy psychicznej i materialnej. Konkretną kwotę da się oszacować po dokładnym zapoznaniu z danym przypadkiem, w czym pomagają prawnicy. To jednak sąd finalnie ustanawia wysokość kary, po analizie wszystkich czynników. Oczywiście osoba rozpowszechniająca wizerunek bez zgody zazwyczaj musi też usunąć zdjęcia z publicznej przestrzeni.
Teraz na pewno publikacja zdjęć innych osób stanie się dla ciebie prostsza. W razie wątpliwości, dla własnego bezpieczeństwa, zawsze możesz sięgnąć po polski kodeks cywilny i karny oraz ustawę o prawie autorskim.
Milena Dzikowska/Redakcja Maxmodels.pl
Przeczytaj też:
Intymne sceny z życia milionerek. Co jeszcze pokażą w tv?
Twarz i ciało bogini. Za jeden swój post inkasuje milion dolarów
